Janet BouwmeesterVan een manier van bewegen die in de jaren ’80 en ’90 in het Westen bijna alleen maar werd beoefend door alternatievelingen in wijde broeken en sandalen, is yoga veranderd in een hippe tak van sport voor iedereen van 4 tot 99 jaar. En door alle verschillende vormen is er tegenwoordig geen excuus meer waarom jij niet aan yoga kunt doen. Voor iedereen is er wel een geschikte vorm.
Vrijwel alle vormen van de huidige Westerse yoga hebben weinig meer gemeen met de oorspronkelijke spirituele vorm. De schaamte om voor zweverige geitenwollensok aan te worden gezien, is er al jaren niet meer. Nieuwere vormen worden voortdurend toegevoegd. Acro yoga (acrobatiek en yoga gecombineerd), aerial yoga (in een hangmat), hot yoga, (zweten in minimaal 40 graden), sup yoga (op een surfplank) of stoelyoga (zittend), de kans is groot dat er iets is dat je aanspreekt. En het goede nieuws is, dat je niet persé vrij van beperkingen hoeft te zijn om dit te kunnen.
Rolstoel aerial yoga
Niet alleen zijn steeds meer reguliere lessen geschikt voor mensen die bijvoorbeeld kampen met een energietekort of met een andere fysieke beperking, maar ook steeds meer yogascholen bieden speciaal voor deze doelgroep lessen aan. Sara Schaffer, een Amerikaanse yoga-docente, biedt therapeutische aerial yoga aan voor mensen die hun benen niet meer kunnen gebruiken. Omdat de hangmat je draagt tijdens de les, verminder je de druk op de wervelkolom. De spieren rondom kunnen dan ontspannen. Ook krijg je een geheel nieuwe vorm van bewegingsvrijheid met je benen in het doek. Terwijl je speelt met de zwaartekracht behoort ineens iets als een handstand tot de mogelijkheden. Verder bouw je op een aangename manier aan balans, kracht souplesse en vertrouwen.
Herstel of gentle yoga
Diverse vormen van yoga worden speciaal gemarket op chronisch zieken en mensen die herstellen van kanker. Deze rustige lessen die vaak ook een focus op (leren) ontspannen hebben, kom je vaak tegen onder de naam herstel (of in het Engels restorative) of gentle yoga. Vaak hebben de yogadocenten zelf te maken (gehad) met vermoeidheid en pijn en zijn ze geïnspireerd door hun eigen pad. Zelf heb ik twee jaar geleden een cursus ‘aerial yin & restore yoga’ gedaan. Ik vond de reguliere cursus te intensief, maar deze combinatie van rustige yin, waarbij je lang in een houding blijft in combinatie met de aerial hangmat ter ondersteuning, bleek voor mij perfect.
Stoelyoga
Stoelyoga doe je zittend. Dit is bij uitstek geschikt voor mensen die moeite hebben hun benen te gebruiken. Volgens de organisatie ‘Stoelyoga Nederland & Vlaanderen’ is deze vorm van yoga “de meest makkelijke, laagdrempelige en blessurevrije vorm van yoga en hierdoor voor iedereen haalbaar, ongeacht leeftijd, omvang, lenigheid, conditie of fysieke beperking.” Nieuwsgierig hoe dat eruitziet? Adrienne van ‘Yoga with Adrienne’ geeft hier een korte voorbeeldles.
Yoga nidra
Een totaal andere vorm van yoga is yoga nidra waarbij je de hele les stil ligt. Yoga nidra is een intense vorm van ontspanning, een geleide meditatie die ook wel ‘yogische’ slaap wordt genoemd. Je aandacht keert naar binnen toe en blijft hangen tussen slaap en waakzaamheid. Als je moeite hebt met ontspannen, is yoga nidra heel geschikt. Je kunt dit makkelijk zelf thuis doen door op YouTube een yoga nidra les op te zoeken of een app te downloaden.
Voordelen
Volgens wetenschappers van Johns Hopkins Medicine kan yoga een integraal onderdeel van je behandeling zijn bij herstel en bij leven met een chronische ziekte of beperking: “Yoga kan het herstelproces bevorderen en ervoor zorgen dat je minder stress ervaart.” Extra voordelen die de wetenschappers bij actieve yoga noemen, zijn meer kracht en flexibiliteit en een betere balans. Daarnaast kan het helpen bij onder meer pijn in de rug, nek, schouders en reumatische pijn in de gewrichten.
Online lessen
Het coronavirus heeft voor een flinke uitbreiding in het online aanbod van lessen gezorgd. Astrid van Rens biedt met haar Online Yogaschool zelfs alleen maar online lessen aan. Ze is zelf chronisch ziek en past haar lessen aan op intensiteit, het soort oefeningen en bepaalde onderwerpen. Door online les te geven, wordt yoga nog toegankelijker en laagdrempeliger: “Geen problemen met toegankelijkheid of energieverlies door reizen naar een studio. Ook de onzekerheid over of je wel mee kunt doen met alle oefeningen verdwijnt”, vertelt Astrid. Voor veel mensen blijft dat toch de grootste drempel. Nu is er niemand meer die naar je kijkt. Daarnaast kun je nu je omgeving afstemmen op wat voor jou werkt: de verwarming een graadje lager, wat extra hulpmiddelen, de les vaker pauzeren of de oefeningen in bed doen, het kan allemaal.
Minder doen met meer effect
De houdingen en bewegingen die Astrid haar leerlingen laat doen worden vaak omschreven als zacht of klein. “Maar vergis je niet”, geeft ze aan. “Juist minder doen, heeft vaak een groots effect. Vooral omdat bewegingen aan bod komen die je in het dagelijkse leven misschien minder doet, maar wel heel ondersteunend kunnen zijn.” Yoga is bij uitstek een manier van bewegen waarbij je rekening kunt houden met je eigen mogelijkheden. Door te experimenteren, ontdek je vaak dat er meer mogelijk is dan je dacht. Dat geeft een positief gevoel. De grootste winst is volgens Astrid dat je je lichaam, maar ook mind beter leert kennen. “Doordat je ontdekt dat je lichaam bij iedere les anders reageert en aanvoelt, onderken je eerder dat de klachten die je ervaart ook veranderlijk zijn. Vaak ga je met meer geduld en begrip naar je lijf kijken.”
Focussen op impact
“Wat ik zelf het lastigst vind, is de veranderlijkheid en onvoorspelbaarheid van de aandoeningen waarmee ik leef. Daardoor kan ik regelmatig niet doen wat ik wil doen. Ik zit boordevol ideeën voor mijn online yogaschool, maar helaas heb ik niet de energie om ze allemaal uit te voeren. Wat mij helpt is minder focussen op wat of hoeveel ik doe en meer op de impact die iets heeft. Soms is een yogahouding genoeg om wat beter in je vel te zitten. Soms is tien minuten bewust ademen effectiever dan een uur yogahoudingen op de mat doen.”
Astrid’s yogaschool De Online Yogaschool is naast de wekelijkse online live lessen 24 uur per dag online beschikbaar. Je kunt dus yoga beoefenen wanneer het jou uitkomt. Op de website kun je je inschrijven voor een proefles.
Actie: 25 procent korting bij De Online Yogaschool
Namens De Online Yogaschool mogen we 15 van onze Instagramvolgers 25 procent korting op een maand online yogales (7 lessen) aanbieden. Dé manier om te proberen of online yoga bij je past. Volg @thrivingmagazine op Instagram en meld je aan via deze link.
Bronnen:
Adaptive Aerial Yoga Allows Wheelchair Users to FlyWheel:Life (wheel-life.org)
9 Benefits of Yoga | Johns Hopkins Medicine
https://www.deonlineyogaschool.nl/
Foto: Conscious Design via Unsplash