Janet BouwmeesterBij toeval raak ik in gesprek met een van mijn buren. Hij vraagt wat voor werk ik doe omdat ik veel thuis lijk te zijn. Zodra ik die vraag krijg, gaan mijn hersenen als een malle tekeer. Wat antwoord ik? Kies ik voor eerlijk zijn of verzin ik er iets omheen? Ik heb eigenlijk helemaal geen zin om over mijn chronisch ziekzijn te praten, maar als ik deze vraag krijg, voel ik me haast gedwongen.
En het gebeurt bij vrijwel elke nieuwe persoon die je ontmoet: bij nieuwe zorgverleners, bij de kapper, op datingsites. Interesse tonen in je werk is vriendelijk bedoeld en vaak een makkelijke gespreksopener, maar voor mensen die niet meer aan het arbeidsproces deelnemen, kan het ook een beladen vraag zijn. Kies je voor kort en eerlijk? Ga je uitleggen? Voel je misschien zelfs de neiging om je te verontschuldigen?
Interesse tonen in je werk is vriendelijk bedoeld, maar voor mensen die niet meer aan het arbeidsproces deelnemen, kan het ook een beladen vraag zijn
Als ik nieuwe mensen ontmoet, voel ik er doorgaans weinig voor om meteen mijn ziekteverhaal bloot te geven. Omdat ik ingeschreven sta met een eigen bedrijf, kies ik meestal voor de makkelijke weg: ik ben freelancer. Of: ik schrijf. Wat ook waar is, maar de waarheid is ook dat ik volledig ben afgekeurd en dat het niet altijd lukt zzp-opdrachten aan te nemen. Dus het voelt niet altijd eerlijk. Maar…ik hoef op die manier niks te zeggen over mijn gezondheidssituatie en dat is me wel wat waard. Begrijp me niet verkeerd: ik ben er heel open over, maar ik hoef er niet meteen de diepte over in bij mensen die ik amper ken en vermoedelijk niet weer zie.
Als ik me er bewust van ben, probeer ik nu zelf andere vragen te stellen dan de geijkte. Ik stel nu vragen als: Wat vind je leuk om te doen? Waar word je blij van? Of (en dan maak ik het voor mijn gevoel best spannend) wat inspireert je? Het voordeel van deze vragen is ook meteen dat je daarmee vaak een andere kant van mensen leert kennen en het uitnodigt tot een interessant gesprek. Ik merk bijvoorbeeld dat niet alleen mensen die arbeidsongeschikt zijn de werkvraag liever niet beantwoorden, maar dit geldt ook regelmatig voor mensen die (tijdelijk) werkloos zijn of hun werk niet fijn vinden. Win-win situatie voor velen dus!
Lees ook: Je waardevol voelen
Foto: Helena Lopes via Unsplash