Astrid van RensGezondheid is meer dan de afwezigheid van ziekte. Een zin die op mij vele jaren geleden veel impact maakte. Lees dat nog eens… Het opende voor mij de deur naar andere mogelijkheden dan het probleem (ziek zijn en leven met pijnklachten) overwinnen.
We denken dat het erom gaat dat we voor de test slagen of het probleem overwinnen, maar in werkelijkheid wordt er niets opgelost. Er bouwt zich iets op en het stort in. Dan bouwt het zich weer op en stort het weer in. Zo simpel is dat. Heling vindt plaats doordat je dit alles de ruimte geeft om te laten gebeuren: ruimte voor verdriet, voor opluchting, voor ellende, voor vreugde.
― Pema Chödrön
Er bouwt iets op en het stort weer in
Iedereen krijgt in het leven te maken met ziekte. Door eigen ervaring of door ziekte van iemand die ons lief is. We weten dat ziekte erbij hoort, en toch ontstaat vaak een gevoel van falen als het jou overkomt.
Het leven kent ups en downs. Er zijn dingen die we leuk vinden en dingen waar we liever niet mee geconfronteerd worden. En toch, als ze zich aandienen moet je daar mee dealen. Hoe je ermee omgaat, met kleine en grote uitdagingen zoals verlies van gezondheid, is wat we veerkracht noemen.
Zoals Pema Chödrön zo mooi zegt: “Er bouwt iets op en het stort weer in.” Alles verandert voortdurend. Hoe ga je om met veranderingen die je tegenkomt?
Wat veerkracht niet is
Veerkracht is niet perfect zijn, geen hulp nodig hebben, alles aankunnen, alles zelf doen, volledig onafhankelijk zijn of jezelf een burn-out bezorgen omdat je handelt vanuit het principe “blik op oneindig en verstand op nul”. Diep doorademen en weer door.
Het is ook niet er continu voor anderen zijn, omdat je vindt dat je dat wel kunt dragen.
Veerkracht is niet een doorzetter, dapper, sterk en moedig of onbreekbaar moeten zijn. Het betekent niet dat je alle uitdagingen moet overwinnen.
Vaak zijn dat manieren die we als mens in de loop van het leven geleerd hebben. Ze hebben je waarschijnlijk veel gebracht. Totdat je tot de ontdekking komt dat ze je niet langer helpen. Soms zelfs in de weg zitten. Dan is het zinvol te kijken naar andere manieren of een ander beeld van wat veerkracht voor jou betekent.
Alles de ruimte geven
Echte veerkracht is dat iets wat gebouwd is ook mag instorten. Dat je echt mag voelen wat je voelt. Dat iets wat er is er mag zijn. Het is de moed hebben om kwetsbaar te zijn en om hulp durven vragen.
Vaak heb je wel de tools in handen om op de loop van het leven te vertrouwen. Dat je aankunt wat er op je pad komt, ook al is dat soms een behoorlijke uitdaging. Je weet dat je het weer te boven kunt komen. Wetenschappelijk is aangetoond dat over het algemeen tweederde van de mensen prima kan dealen met pittige omstandigheden. Dat ze daar relatief weinig stress van ervaren.
Weten dat je het niet alleen hoeft te doen, is wat ons hierbij helpt. Soms heb je hulp nodig van iets of iemand om verder te kunnen. Gezien worden en het feit dat iemand erkent wat jij meemaakt, helpt enorm. Daar dan naar op zoek gaan, hulp vragen en deze vervolgens aanvaarden, is ook wat je veerkracht zichtbaar maakt.
Het laat zien dat het oké is om te veranderen door de ervaringen die je hebt in je leven.
Veerkracht en chronisch ziek zijn
Wanneer je leeft met een chronische aandoening komt er een punt waarop je er niet meer aan ontkomt om te kijken naar de veranderingen die ziek zijn met zich meebrengt. Wanneer je je gezondheid verliest, verandert ook het beeld van jezelf en hoe je je leven leeft. Ook al wil je het liefst vasthouden aan hoe het was.
Doordat je tools in handen hebt of krijgt die daarbij helpen, kun je de loop van het leven vertrouwen. Beseffen dat je het weer te boven kunt komen, mede door de mensen om je heen die je daarin kunnen ondersteunen als dat nodig is.
Als je in de weerstand blijft en steeds: “Ik ben oké. Ik vecht me hier wel doorheen.” blijft zeggen, wordt iets niet echt opgelost. Het lijkt van je af te glijden, maar onopgemerkt zet zich dit als stress vast in je lichaam.
De juiste hoeveelheid stress kan een drijvende kracht zijn. Denk aan deadlines die je de focus geven om een prestatie te kunnen leveren. Dat zijn uitdagingen die het leven interessant maken.
Stress is oké, totdat het dat niet meer is. Teveel aan stress wil je los kunnen laten. Zodat je niet opbrandt of je af gaat sluiten.
Ruimte voor verdriet, voor opluchting, voor ellende, voor vreugde
Alle mensen hebben gedachten. We hebben allemaal emoties en gevoelens. We ervaren allemaal sensaties in ons lichaam. Hoe deze zich laten zien en waarom zal van persoon tot persoon verschillen, maar dit zijn de gebieden waaraan we kunnen zien dat we niet wezenlijk verschillen van anderen.
Het besef dat je niet de enige bent die die ervaart, dat is hoe je je kunt verbinden met anderen. Het besef dat je niet uniek bent in deze ervaring kan je helpen om ruimte te maken zodat je kunt observeren wat er gebeurt in dit specifieke moment. Daarmee kun je jezelf verbinden met je ervaringen.
Dat is een van de krachtigste tools die bijvoorbeeld yoga en meditatie beoefening en/of journaling je kunnen geven. Je verbinden met en daardoor afstemmen op je persoonlijke ervaring. En vervolgens de tools die je al in je hebt activeren en/of je nieuwe hulpbronnen eigen maken. Om zo om te gaan met wat zich voordoet.
Het leven is niet als het slagen voor een test. Het is rommelig, adembenemend mooi, pijnlijk en prachtig tegelijkertijd.
Moment voor jezelf
Neem nu eens een momentje en stel jezelf de vraag: Wat heb ik nu nodig?
Wat kan ik nu doen voor mezelf, als is het maar een minuut…
Meer over Astrid lees je hier.
Foto: Brett Jordan via Unsplash