Karolien SelhorstGitte Haenen had een droom: ze moest en zou wereldkampioene thaiboksen worden. Totdat een ongeluk roet in het eten gooide. Het was het begin van een lijdensweg die maar liefst zes jaar zou duren en uitmondde in een amputatie van haar onderbeen en knie. Ze zette door en werd een van de atleten die België vertegenwoordigde op de Paralympische Spelen in Tokyo dit jaar. Ik had een gesprek met deze opmerkelijke vrouw die, gehavend door de vele tegenslagen in haar leven, altijd haar hart is blijven volgen.
Een passie voor bewegen
Gitte was al op jonge leeftijd graag in beweging. Het stimuleerde haar om leerkracht lichamelijke opvoeding te worden, een baan die haar op het lijf geschreven was.
Haar andere passie op dat moment was thaiboksen. Ze wilde zelfs wereldkampioen worden. “Ik wilde altijd graag thaiboksen, maar dat mocht niet van mijn ouders. Zodra ik alleen woonde, heb ik de boksclub van Daniëlla Somers bezocht en na een training was ik meteen verkocht.”
Levenskwaliteit
Een trap op de knie tijdens het thaiboksen maakte in 2010 een einde aan haar droom. “Mijn voorste kruisband was volledig afgescheurd. De kruisbandreconstructie zou een eenvoudige operatie zijn, maar bleek het begin van een lijdensweg van zes jaar. “Op controle bleek dat er een nieuwe operatie nodig was. Na deze operatie kreeg ik ook problemen met mijn voet. Later vernam ik van een andere chirurg dat bij de ingreep waarschijnlijk zenuwen geraakt waren. Daardoor kon ik na verloop van tijd niet meer lopen en had ik enorm veel pijn.”
Uiteindelijk raadde een arts haar aan om het been te laten amputeren. “Volgens hem was een amputatie de enige manier om mij weer wat levenskwaliteit te geven, anders zou het probleem alleen maar verergeren. In 2016 heb ik toen besloten om het onderbeen en de knie te laten amputeren.”
Als het kriebelt
Gedurende die zes jaar bleef Gitte zoeken naar manieren om in beweging te blijven. “Ik had het door de situatie mentaal heel moeilijk,” geeft ze toe. “Sporten was voor mij een ideale uitlaatklep. Maar niet alles liep van een leien dakje. Zo ging ik zwemmen, maar het water bleek te koud te zijn voor mijn been. Een wetsuit hielp. Op een gegeven moment kon ik ook minder goed lopen. Met de hulp van vrienden en familie heb ik toen een rolstoel met een fietsopzetstuk gekocht, zodat ik kon fietsen. In 2015 heb ik zelfs de Dodentocht Bornem (100 km) in een rolstoel afgelegd.”
Ook na haar amputatie bleef Gitte niet bij de pakken zitten en begon ze gauw weer te sporten. “Twee weken na mijn revalidatie heb ik leren lopen met een blade en amper een jaar na mijn amputatie ben ik vierde geworden op de honderd meter sprint op het WK. Ik heb toen ook voor het eerst meegedaan aan een triatlon. Ik had namelijk geen tijd te verliezen, want ik was al dertig na mijn amputatie.”
Sportmateriaal is luxe
Opmerkelijk is dat de atlete voor de triatlontrainingen niet veel begeleiding heeft gehad. “Ik ging meestal alleen zwemmen en om de vijf kilometer lopen te oefenen, heb ik voor mezelf een soort start-to-run in elkaar gezet, waarbij er soms een vriendin meeliep. Ik reed zelfs met de racefiets, iets wat ik voor mijn amputatie nog nooit gedaan had. Mijn kinesitherapeut heeft mij bij mijn eerste keer fietsen wel begeleid. Daarnaast heb ik toen ik voor het eerst meedeed aan een triatlon veel steun gehad van mijn atletiekcoach.”
Om te kunnen sporten met een beperking heeft Gitte wel bepaalde hulpmiddelen zoals een blade nodig. “VZW De Poekoeks heeft mij benaderd en die hebben mijn eerste blade betaald, wat mij enorm geholpen heeft. Jammer genoeg wordt sportmateriaal voor mensen met een beperking nog altijd beschouwd als een luxe, dus op veel financiële steun kan je daarvoor niet rekenen. Nadat ik op het EK in 2018 twee medailles had gewonnen, heeft het merk Ottobock mij wel een sponsorcontract voor sportmateriaal gegeven. En ik kan rekenen op de steun en hulp van een goed protheseteam.”
Hernia gooit roet in het eten
Dit jaar was Gitte een van de atleten die België vertegenwoordigde op de Paralympische Spelen in Tokyo. Vlak voor de spelen kreeg ze echter een zoveelste tegenslag te verwerken. “Tijdens de vorige spelen in Rio 2016 was ik nog aan het revalideren van mijn amputatie. Dit jaar was het na uitstel door corona dan eindelijk zover, maar in juni moest ik plots geopereerd worden aan een hernia. Ik mocht pas in augustus weer beginnen te trainen en in september had ik mijn eerste wedstrijden. Ondanks alles wilde ik niet opgeven en toch mijn kans wagen,” zegt ze trots.
Met toestemming van de artsen heb ik het mogen proberen en het team heeft zijn uiterste best gedaan om mij zo goed mogelijk voor te bereiden, maar de tijd was gewoon te kort om die fitheid terug te krijgen. Maar ik ben erg blij dat ik het heb meegemaakt en het was een unieke ervaring. Ik heb me proberen te focussen op het positieve, maar ik heb er niet meer kunnen uithalen dan mogelijk was gezien de omstandigheden. Nu kan ik het beter relativeren, maar op het moment zelf was het wel een opdoffer. Vooral omdat ik op het WK 2019 zilver en brons behaalde en er in andere omstandigheden wel meer mogelijk zou zijn.”
Sport als uitlaatklep
Gitte is amper 35, maar heeft al heel wat tegenslagen te verwerken gehad. Op sportief, maar ook op persoonlijk vlak. Toch slaagt ze erin om telkens weer overeind te krabbelen. Is dat een karaktertrek? “Ik denk het,” antwoordt ze. “Ik heb ook al heel wat meegemaakt in mijn leven. Zo woonde ik al op mijn zeventiende alleen en een paar maanden voor het WK van 2019 heb ik een dubbele enkelbreuk gehad en nog korter voor het WK is mijn vader overleden. Toch slaagde ik erin verschillende medailles te behalen. Ik probeer altijd te focussen op het positieve, dat is mijn kracht. Bovendien zijn er veel mensen die mij door dik en dun steunen. Ook sporten is voor mij een goede uitlaatklep. Dat is voor mij altijd dé manier geweest om met tegenslagen om te gaan. Sport is namelijk meer dan alleen bewegen. Je leert ook veel mensen kennen en voor mij is dat altijd een vangnet geweest.”
Geloof in jezelf
Heeft ze tot slot nog een boodschap voor mensen met een beperking die een professionele sportcarrière willen opbouwen? “Blijf in jezelf geloven. Vaak zeggen mensen op voorhand tegen iemand met een beperking: dat lukt je niet. Als je iets wil doen, moet je het gewoon proberen. Lukt het, chapeau! Lukt het niet, dan ook een dikke proficiat, want je hebt het wel geprobeerd. Nog een tip: blijf focussen op het positieve. Dat gaat met ups en downs, maar er zijn altijd positieve dingen in het leven, hoe klein ook. Het is altijd mijn kracht geweest om mij daaraan vast te houden”
Meer informatie:
Volg Gitte Haenen op Instagram.
Lees hier meer artikelen over sport en gezondheid.