Janet BouwmeesterSteeds vaker krijgen we in Nederland te maken met een hittegolf. En soms blijft het niet bij een per zomer. De ene persoon vindt het heerlijk, een ander neemt het liefst per direct het vliegtuig naar het noorden van Scandinavië. Tijdens zo’n hittegolf horen en lezen we vaak zoveel tips over warme dranken drinken, koud douchen en meer zout eten dat ik eens wilde checken welke van deze tips feiten zijn en welke fabels.
1. Zout eten
Natrium (dat samen met chloride zout vormt) speelt een rol in de balans tussen water dat uit je lijf verdwijnt door urineren en zweten en de inname van water in je voedsel en door hydratatie. Het lichaam bestaat voor ongeveer 65 procent uit water. Om dit in balans te houden, is het afhankelijk van de natrium – kalium verhouding. Kalium moedigt eliminatie van te veel water aan via de nieren en natrium houdt juist vocht vast. Natrium (oftewel zout) helpt daarmee het voorkomen van te veel vochtverlies en uitgedroogd raken. Symptomen van uitdroging zijn enorme dorst, hoofdpijn, zwakheid, misselijkheid en overgeven. Deze symptomen ontstaan omdat organen te weinig vocht krijgen en er geen goede controle meer is over je lichaamstemperatuur. Bij warm weer kun je passief vocht verliezen door je huid en actief via verdamping van zweet. Zweten voorkomt dat je lichaamstemperatuur verder stijgt, maar je verliest er ook veel vocht door. Daarom is het bij warm weer belangrijk meer te drinken dan bij normale temperaturen. En omdat natrium ook verdampt, houdt het lichaam vocht minder efficiënt vast. Een beetje extra zout op warme dagen is dus een goed idee.
2. Warme dranken drinken
Ken jij mensen die zweren bij warme dranken op warme dagen? Mensen die beweren dat ze daar koeler door blijven? Een arts van de Cleveland Clinic legde News 5 Cleveland uit dat het niet uitmaakt voor je warmtegevoel of je nu warme of koude dranken kiest in een hittegolf. Een koude drank kan je wel een verfrissend gevoel geven.
En vergeet niet: ook als je niet in de zon gaat maar de hele dag binnen blijft, dan moet je nog steeds voldoende vocht drinken op warme dagen.
3. Koud(er) douchen
Een koude douche om af te koelen, klinkt als een goede keus. We voelen ons koeler door de combinatie van koud water en de afgenomen bloedcirculatie in de huid, maar onze ‘core’ wordt juist warmer door een koude douche vanwege het verminderde verlies van hitte zonder die verminderde bloedstroom. Een paar minuten na de douche zul je het weer warm hebben. Als je warm gaat douchen, gebeurt juist het omgekeerde. Er is meer bloedcirculatie waardoor er meer hitteverlies is van het lichaam. Dus om jezelf koel te houden, is een warmere douche (van ongeveer 33 graden) een beter idee dan een koude douche (van 20-25 graden). Het lijkt misschien eerst warm als je eronder gaat staan, maar na een paar minuten zul je je langere tijd comfortabeler voelen.
4. Warmer in de stad?
Stedelijke gebieden hebben vaak hogere temperaturen in de zomer. Dit wordt ook wel het ‘stedelijk hitte eiland-effect’ genoemd. De temperatuur in steden is hoger door meer asfalt, beton en steen. Die hebben een hoge absorptie en houden hitte beter vast. Het gebruik van donkere materialen versterkt dit effect. Vooral de nachtelijke temperatuur ligt hoger. Gemiddeld loopt dit verschil op tot enkele graden Celsius, maar er worden ook dagen genoteerd met uitschieters tot 7 à 8 °C en meer. Hittegolven treden daardoor frequenter én intenser op in steden. Zoek je dus een beetje verkoeling, ga dan naar het platteland.
5. Lichte kleuren dragen
Lichte kleuren dragen, houdt je koeler in de warmte. Dat komt omdat lichte kleuren niet zoveel hitte absorberen als donkere kleuren. Laat daarom beter je zwarte kleren in de kast op zonnige dagen en kies voor wat wijdere kleren in fris wit of zonnig geel.
Bonus:
Hoe een ventilator ervoor kan zorgen dat je nog 4 graden langer zonder airconditioning kunt
Recent onderzoek van onder andere het Radboud UMC in Nijmegen heeft uitgewezen dat een ventilator ervoor kan zorgen dat je minder snel de airconditioning aan hoeft te zetten. Ventilators generen een hogere luchtsnelheid langs de huid om een hoger hitte verlies te genereren ondanks de hogere temperatuur. Airco’s verlagen de temperatuur in een ruimte door bijna geen lucht te verplaatsen. Door de verplaatsing van lucht binnenshuis te verhogen, voel je je langer koel. De grens waarop het in huis oncomfortabel wordt voor mensen kan dan 3 tot 4 graden hoger komen te liggen bij gebruik van een ventilator. Het niet (of minder snel) gebruiken van airco scheelt niet alleen veel in energiekosten, maar het is ook beter voor het milieu.
Meer informatie:
– https://www.nutranews.org/en–sports-endurance–heatwave-alert-why-focus-on-sodium–1419
– https://www.news5cleveland.com/lifestyle/health-and-fitness/fact-or-fiction-breaking-down-heat-wave-myths
– https://theconversation.com/health-check-do-cold-showers-cool-you-down-71004#:~:text=But%20a%20warm%20sensation%20on,water%20temperature%2020%2D25%E2%81%B0C)
– https://www.gezondleven.be/themas/gezondheid-en-milieu/gezond-buiten/wat-is-een-stedelijk-hitte-eiland
– https://www.sciencedaily.com/releases/2022/04/220408083858.htm