Talitha DhondaiAls je chronisch ziek wordt, heb je een groot verlies te verwerken. Het leven zoals je het eerder kende, is veranderd en je moet leren leven met een nieuwe realiteit. Een rouw- en verliesbegeleider kan je hierbij handvatten geven. Mariëlle Hartlief begeleidt niet alleen mensen die levend verlies meemaken, maar ook hun partner en gezinsleden. Ze biedt een luisterend oor en gaat samen met hen op zoek naar een manier om de balans te herstellen.
Mariëlle (30) weet als geen ander wat haar cliënten doormaken. Zelf heeft ze ook het nodige verlies moeten verwerken. “Zeven jaar geleden overleed mijn moeder. Zij was daarvoor zes jaar ziek. Met het gezin hebben we haar altijd verzorgd. Toen zij overleed, kwam ik een dal terecht. Toen ik daar net weer een beetje uitklom, kreeg ik zelf een ongeluk: ik ben van mijn paard gevallen.” Door de val heeft Mariëlle blijvende schade opgelopen. “Op een goede dag kan ik maximaal een uurtje zitten. De rest van de dag moet ik staan, liggen en lopen. Paardrijden heb ik moeten opgeven.”
Carrièreswitch
Mariëlle, opgeleid tot fysiotherapeut, was gedwongen een ander carrièrepad te kiezen. “Na het overlijden van mijn moeder vond ik het interessant om te zien hoe groot de impact van zo’n rouwproces op een familie is. Daar ging ik me steeds meer in verdiepen en ook in wat voor invloed ernstige ziekte of beperking op je leven heeft. Zo is het balletje gaan rollen.” Uiteindelijk heeft ze na een studie en verschillende opleidingen van rouw en verlies haar specialisme gemaakt. In haar praktijk ‘Voor en tegenspoed’ begeleidt ze mensen en ontwikkelt ze producten die aan het rouwproces kunnen bijdragen.
Rouwen heeft een functie
Als rouw- en verliescoach biedt Mariëlle haar cliënten nu handvatten om beter met het rouwproces om te gaan. “Of het nou gaat om een overlijden van een dierbare of om een ernstige ziekte van jezelf of naaste, het proces wordt niet anders door wat ik doe. Maar ik help je het proces beter te doorlopen. Ik probeer altijd duidelijk te maken dat ik niet kan toveren. Het rouwproces blijft en heeft een functie, maar er zijn wel dingen die je kan doen om het draaglijker te maken.”
Rouw bij chronische ziekte
Als je rouwt om een chronische ziekte moet je afscheid nemen van wat je hebt, maar je moet ook steeds weer nieuwe dingen leren: wat vind ik dan leuk? Wat kan ik dan wel? “Je moet weer een nieuwe invulling vinden. Omdenken is daarin heel belangrijk, maar ook erg moeilijk. Sommige mensen kunnen bijvoorbeeld geen ouders worden, omdat ze daar fysiek niet meer toe in staat zijn. Hoe moeilijk is het dan om vrienden zoiets moois te zien ervaren, wetende dat het bij jou nooit zal gebeuren? Dat gevoel gaat een heel leven mee, want het komt ook weer terug als de kinderen afstuderen, maar ook als die vrienden opa en oma worden. Je wordt er iedere keer mee overvallen.”
Puzzelstukjes op hun plek
Mariëlle’s voorkeur gaat uit naar langdurige begeleiding omdat ze van mening is dat je dan grotere stappen kunt maken. “Ik merk dat het een fijn is om over een langere periode handvatten aan te reiken, omdat het rouwproces in golven gaat. Maar er zijn natuurlijk ook genoeg mensen die drie of vier keer komen. En dat is ook prima. Ik probeer dan wel altijd beschikbaar te blijven door nog even te mailen of een keer een appje te sturen. Ik geef opdrachten mee voor thuis, maar ik merk dat veel mensen het ook al fijn vinden als ze gewoon hun verhaal kwijt kunnen, zonder dat je veroordeeld of beoordeeld wordt. Erover praten zorgt ervoor dat er weer puzzelstukjes op hun plek vallen.”
Ervaringsdeskundig
Aangezien Mariëlle zelf ook het (levend) verlies heeft ervaren, kan ze haar cliënten iets meer bieden dan alleen kennis uit boeken. “Ik heb veel geleerd uit boeken, maar je eigen ervaring en de manier waarop je dat hebt moeten aanpakken, is het allergrootste goed dat je in zo’n begeleiding mee kan brengen. En dan bedoel ik niet dat een ander zich aan mij moet spiegelen, maar wel dat je precies weet wat iemand bedoelt en welk gevoel iemand heeft. Ik denk dat het in sommige gevallen echt zo is dat anderen zich niet kunnen voorstellen hoe moeilijk het is om met een chronische aandoening te leren leven. Iedereen doet z’n best om zich dat voor te stellen, maar ik denk dat als zij een paar maanden in jouw schoenen moeten lopen ze allemaal zeggen, dit had ik onderschat.”
Voor- en tegenspoed Academy
Naast de een op een begeleiding in haar praktijk biedt Mariëlle ook programma’s online aan via de Voor- en tegenspoed Academy. “Dat is een omgeving waarin ik kennis deel, maar ook onderwerpen bespreek waar weinig over gepraat wordt, zoals palliatieve zorg of euthanasie.” Het zijn onderwerpen waarover mensen niet willen praten, daardoor ontbreekt bepaalde kennis en kunnen ze op belangrijke momenten niet de juiste beslissing nemen. “Ik heb dat meegemaakt met mijn moeder. Ze had weinig kennis van palliatieve zorg en euthanasie en wilde beide niet. Toen het slecht met haar ging, kreeg de zorg niet de mogelijkheid om het zo comfortabel mogelijk voor haar te maken. Die laatste weken hadden het voor haar en voor onze familie een stuk makkelijker gemaakt als zij wel die zorg en hulp had gekregen. En zo zijn er nog meer onderwerpen waar nog een taboe op ligt. Daar wil ik graag aandacht aan besteden.”
Wanneer hulp inschakelen?
Een verwijzing naar een rouw- en verliesbegeleider is niet nodig. Het wordt nog niet door de basisverzekering vergoed, maar Mariëlle is er mee bezig daar verandering in te krijgen. Daar staat tegenover dat de wachttijden bij een reguliere psycholoog wel tot anderhalf jaar kunnen oplopen. Vaak is het lastig bepalen op welk moment je hulp van derden moet inschakelen. Mariëlle geeft als advies: “Ik zou hulp zoeken als je het gevoel hebt dat je leven geen invulling meer heeft en je niet meer weet hoe je je situatie kunt verbeteren. Of als je relatie eronder lijdt en het allemaal terug te voeren is naar het hebben van een chronische aandoening.” Er zijn helaas niet zoveel rouw- en verliescoaches die gespecialiseerd zijn in levend verlies en chronische aandoeningen. “Er wordt niet heel veel over gesproken. Daar probeer ik verandering in te brengen.”
Meer informatie:
Bezoek Mariëlle’s website en volg haar op Instagram