Rouwen om een veranderd uiterlijk

We hebben allemaal een bepaald zelfbeeld. Het zelfbeeld bevat ideeën over ons lichaamsbeeld. Hoe zie ik eruit en kan ik vertrouwen op mijn lichaam? Door ziekte of letsel kan ons lichaam veranderen: amputatie van een lichaamsdeel, kaal worden door haaruitval, zwaarder of juist lichter worden, vergroeide ledematen etc. Het kan voorkomen dat mensen zichzelf niet meer herkennen. Het lichaamsbeeld is zodanig veranderd dat het hele zelfbeeld ook veranderd.

Gevoelens

Gevoelens kunnen heftige reacties oproepen, zoals

• niet meer mooi en aantrekkelijk zijn
• niet meer in de spiegel kunnen kijken
• moeite hebben om in het openbaar te verschijnen 
• moeite om intimiteit en seksualiteit te delen met een partner.

Dit soort gevoelens kunnen een groot effect hebben op het dagelijks leven. Rouwen is zeker niet alleen aan de orde bij het verlies van een goed functionerend lichaam, maar ook bij het verliezen van je oude lichaamsbeeld. Vaak wordt een veranderd uiterlijk gebagatelliseerd door de omgeving. Dit gebeurt door uitspraken zoals: als dat het ergste is, wees blij dat je nog leeft, het kan altijd erger of het gaat om het innerlijk. In bovenstaande ‘dooddoeners’ zit misschien een kern van waarheid, maar neemt niet weg dat een veranderd uiterlijk voor veel mensen ook ontzettend moeilijk is.

Het rouwproces

Nadat het uiterlijk zo is veranderd, moet hier toch mee geleefd worden. Dit gaat gepaard met verwarring en onzekerheid. Het is een rouwproces om wat verloren is, namelijk het oude lichaamsbeeld. Bij rouw hoort verdriet, maar ook bewustwording dat het verlies van het oude lichaamsbeeld vaak onomkeerbaar is. In de periode van rouw ben je op zoek naar een nieuw houvast wat gepaard kan gaan met gevoelens van schuld, angst, verdriet en boosheid. Het leren leven met een ander zelfbeeld en het wennen aan het ‘nieuwe’ uiterlijk kost tijd. Het ene moment zal het eenvoudiger zijn dan het andere moment. Emoties om een veranderd lichaam blijven komen en gaan en het ene moment is daarbij veel heftiger dan het ander moment. Vergeet niet dat deze emoties en gevoelens er mogen zijn. Geef hier ruimte aan. Hier hoef jij je nooit voor te schamen. Het is normaal dat zoveel verschillende emoties allemaal naast elkaar bestaan. Er zit geen tijdslimiet aan rouwen. Ieder mens is verschillend en zo is ook ieder rouwproces uniek. Iedereen rouwt op zijn of haar eigen manier.

Handvaten

Om te leren leven met een nieuw zelfbeeld kun je:

• In gesprek gaan met naasten over gevoelens en obstakels
• Onzekerheid m.b.t. intimiteit en seks met je partner bespreekbaar maken 
• Naar jezelf in de spiegel kijken
• Extra aandacht besteden aan je uiterlijk als je dat prettig vindt 
• Uitzoeken waardoor jij meer zekerheid krijgt over je uiterlijk, bijv. door bepaalde kleding
• Jezelf toestaan om jaloers te zijn: het zien van andere mensen die wel een uiterlijk hebben dat jij had of graag zou hebben, kan jaloerse gevoelens oproepen. Zag ik er nog maar zo uit of had ik dat maar! De jaloersheid heeft niets te maken met dat je het een ander niet gunt, maar alles met het verlangen naar een ander uiterlijk. Ook dit gevoel mag er zijn.

Het is belangrijk om jezelf weer te omarmen met je nieuwe uiterlijk. Het gaat niet eenvoudig zijn, maar het is wel belangrijk. Raak weer vertrouwd met jezelf en je omgeving. Je bent uiteindelijk nog steeds je mooie unieke zelf die het verdiend om gezien te worden! 

Vergeet niet dat het accepteren van een nieuw lichaamsbeeld niets te maken heeft met de emoties om een veranderd lichaamsbeeld. Je mag altijd verschillende emoties ervaren rondom je veranderde zelfbeeld, ook door de jaren heen!

Meer van Mariëlle lezen? Klik hier.