Talitha DhondaiWat is de rol van chronische ziekte op je seksleven? Hoe verandert het je seksleven en wat verstaan we eigenlijk precies onder seks? Interessante vragen die Elise Loehnen voor de podcast van Goop besprak met dr. Kevin Weinfurt. Hij deed hier de afgelopen tien jaar onderzoek naar bij the Department of Population Health Sciences aan de Duke University School of Medicine. Het leverde de vraag op: Telt intimiteit als seks?
Dr. Weinfurt wilde met zijn onderzoek meten in hoeverre seksueel functioneren en seksueel welbevinden worden beïnvloed door ziekte of andere veranderingen in onze gezondheid en lichaam. Hij ontwikkelde een vragenlijst die het effect van gezondheidsproblemen op de seksuele gezondheid beter helpt begrijpen. Met Elise Loehnen bespreekt hij in de podcast hoe de definitie van seks soms verwarrend kan zijn en moeilijk vast te stellen is, omdat dit voor iedereen iets anders kan betekenen. Maar ook welke rol intieme gebaren als handen vasthouden en simpele aanrakingen bij seksuele gezondheid spelen.
Seks en welbevinden
Voor zijn onderzoek sprak Weinfurt mensen met verschillende chronische ziekten; hartzieken, reuma, kanker etc. Zij vertelden hem hoe de ziekte en de behandelingen van invloed zijn geweest op hun intieme activiteiten. Hoewel het zeker niet voor iedereen geldt, vormt het voor sommige mensen een groot probleem. Ze moeten niet alleen dealen met gezondheidsproblemen, maar ook met de invloed ervan op hun relatie: er is minder behoefte aan seks, of het lukt niet meer zoals ze gewend zijn. Vaak is het lastig voor mensen om hierover te praten.
Schaamte
Bij mannen komt meer schaamte kijken dan bij vrouwen. Ze vinden het lastig om over seksuele problemen te praten, maar uit de groepssessies bleek dat zodra iemand zijn verhaal vertelt, de rest volgt. Het werkt therapeutisch om het er met vreemden over te hebben die met hetzelfde probleem kampen. Weinfurt benadrukt dat het belangrijk is om een plek te creëren waar mensen het erover kunnen hebben. De schaamte gaat vaak niet alleen over functionele problemen, maar mannen geven ook aan dat ze een verlaagd libido hebben of geen orgasme meer kunnen bereiken. Ze schamen zich omdat ze vinden dat ze falen in het man-zijn. Ze maken zich zorgen om wat voor effect het heeft op hun relatie en hoe hun partner over hen denkt.
Seksleven als motor
Niet alleen mannen en vrouwen met een relatie, maar ook degenen zonder relatie gaven bij Weinfurt aan dat hun seksueel welbevinden een belangrijk deel van hun leven is. Ze maken zich zorgen dat dit deel van wie ze zijn, is aangetast, ook zonder relatie. Voor sommige stellen geldt dat het hebben van een gezond seksleven juist datgene is wat ze door het ziekteproces heen sleept. Als je seksuele relatie niet is aangetast, kan het de motor zijn die de relatie tijdens ziekte op de been houdt.
Gezond ander seksleven
Functionele stoornissen kun je meten, maar hoe tevreden iemand is over zijn seksleven is veel lastiger. Weinfurt vertelt dat sommige stellen bij wie het door een lichamelijke aandoening niet meer mogelijk is om gemeenschap te hebben, aangeven dat hun seksleven nu bestaat uit aanrakingen, knuffelen, handen vasthouden, etc. Hun seksleven heeft een andere vorm gekregen. Ze vinden het belangrijk om duidelijk te maken dat hun seksleven dus niet over is, maar anders is dan eerst.
Definitie van seks
Loehnen stelt dat wat seks is, soms lastig te bepalen is. Want als het puur gaat om geslachtsgemeenschap, hebben lesbische stellen dan geen seks? Dat intimiteit voor veel stellen ook een vorm van seks is, wordt vaak vergeten. Terwijl dat juist ook heel belangrijk is, zeker voor mensen die op een bepaalde manier beperkt worden. Seks gaat niet alleen om het bereiken van een orgasme. Het doel is niet zo zeer het herstellen van de mechanische daad van geslachtsgemeenschap, maar vooral om het bereiken van betekenisvolle ervaringen. Dat kan betekenen dat je een en ander moet uitzoeken en aanpassen om een manier te vinden die betekenisvol is voor jou en je partner.
Het belang van open communicatie
Een intieme en open manier van communiceren speelt hierbij een grote rol. Door met elkaar te bespreken wat er psychisch en lichamelijk gebeurt, vinden stellen oplossingen, omdat ze een basis van openheid en vertrouwen met elkaar hebben bereikt. Als je dit vanaf het begin van je relatie hebt opgebouwd, kun je obstakels die later in je relatie kunnen opduiken beter het hoofd te bieden. Daarnaast geeft Weinfurt aan dat seks of intimiteit een belangrijk onderdeel kan zijn van je herstel of je kan helpen wanneer je door ziekte je leven moet aanpassen. Sommige koppels zijn er juist sterker door geworden, terwijl de relatie bij anderen juist verslechterde door gebrek aan communicatie en aannames over wat hun partner van ze verwacht en hoe hij of zij over hen denkt.
Loehnen en Weinfurt concluderen dat het er uiteindelijk om gaat dat je met elkaar bepaalt wat seks in jouw relatie inhoudt en hoe je er op dit moment van kan genieten, zonder je druk te maken of het voldoende is. Stel met elkaar vast wat voor jullie betekenisvol is en dat kan veel meer zijn dan alleen geslachtsgemeenschap.
De podcast zelf terugluisteren? Dat kan hier.
Foto: Becca Tapert via Unsplash