Talitha DhondaiWe willen allemaal een mooie witte stralende lach en rechte tanden. Beugels, tandenbleekmiddels en facings worden ingezet om die tandpastacommercial-smile te bereiken. Maar belangrijker dan cosmetische redenen zijn de gezondheidsredenen om je gebit stralend te houden. Want wist je dat een slechte mondverzorging kan leiden tot een verminderde algehele gezondheid? En dat het gebruik van bepaalde medicatie kan leiden tot een groter risico op gebitsproblemen? Het is dus belangrijk om je gebit en tandvlees goed te verzorgen.
Tandvleesontsteking
Wanneer je je tanden niet goed poetst, kan je tandvlees gaan ontsteken. Er ontstaan bacteriën in je mond waarvan je ziek kunt worden. Als je last hebt van bloedend tandvlees kunnen deze bacteriën in je bloedbaan terechtkomen en problemen in je lichaam veroorzaken. Ontstekingen in je mond kunnen wijzen op ontstekingen op andere plekken in je lichaam. Er is een relatie met hart- en vaatziekten en diabetes. En een verminderde speekselproductie is vaak een aanwijzing voor bepaalde ziekten.
Gebitsproblemen als signaalfunctie
Bovendien kunnen de bacteriën bij het doorslikken in het maagdarmkanaal belanden, wat weer een relatie kan hebben met ziektes zoals Crohn, geeft hoogleraar Orale Geneeskunde Fred Rozema aan. Daarnaast kan een slechte mondgezondheid een signaal zijn voor onderliggende gezondheidsproblemen. Rozema geeft aan dat blaasjes in de mond bijvoorbeeld kunnen duiden op bijwerkingen van geneesmiddelen. En een droge mond kan een signaal van diabetes zijn. Als de tandarts dit signaleert is het belangrijk dat hij doorverwijst naar de huisarts. Rozema pleit daarom, evenals de beroepsorganisatie voor tandartsen (KNMT), voor meer verbinding tussen tandartsen en andere zorgverleners. “De mond en de rest van het lichaam zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.”
Meer dan een goed uitziend gebit
Willem Fokkema van Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam beaamt dit. Hij is o.a. programmaleider van OrangeHealth dat zich inzet voor een betere en gestructureerde samenwerking tussen mondzorg en de algemene gezondheidszorg. “Niet iedereen is zich ervan bewust dat een gezonde mond voor het hele lichaam belangrijk is. Het gaat verder dan een goed uitziend gebit. Mondgezondheid gaat over smaak en kauwen, maar ook over lachen, zoenen, praten en slapen, en uiteindelijk dus over ziekten en gezondheid”. Er wordt momenteel veel onderzoek gedaan naar het mogelijke verband tussen een ongezonde mond en systemische ziekten.
Bij ontstekingsziekten grotere kans op gebitsproblemen
Heb je te maken hebt met een ontstekingsziekte als reuma dan heb je een groter kans op gebitsproblemen. Dit heeft als oorzaak:
- dat je door klachten aan gewrichten of kaak je gebit niet zo makkelijk kunt verzorgen.
- dat je een droge mond en weinig of geen speeksel hebt. Dit komt voor bij het syndroom van Sjögren. Doordat je een gebrek aan speeksel hebt en het speeksel ook niet van goede kwaliteit is, heb je meer kans op gaatjes in je tanden en kiezen.
- dat je last hebt van pijn in je mond door kleine zweertjes (aften), bijvoorbeeld door de ziekte van Behçet of SLE. Hierdoor kan het pijnlijker en lastiger zijn om je gebit te verzorgen.
- tandvleesontsteking (parodontitis): dit komt gemiddeld vaker voor bij mensen met Reumatoïde Artritis (RA). Er wordt nog onderzoek gedaan hoe dit verband in elkaar zit. Er zijn namelijk aanwijzingen dat tandvleesontsteking een nadelig effect heeft op de ontwikkeling en het verloop van RA.
Heb je door je reuma meer behoefte aan mondzorg, zoals extra controles of behandeling door de mondhygiënist? Op aanvraag van je behandelaar kan dit soms vergoed worden vanuit de basisverzekering.
Gewrichtsprothese
Als je een gewrichtsprothese hebt, is het extra belangrijk om je gebit goed schoon te houden en te verzorgen. Hiermee voorkom je dat bacteriën vanuit de mondholte in je lichaam, en vervolgens in je kunstgewricht komen. Dat kan leiden tot een infectie.
Wat kun je zelf doen?
Gelukkig kun je zelf het nodige doen om je mond te verzorgen en de kans op gebitsproblemen te verminderen:
- Twee keer per dag twee minuten poetsen, bij voorkeur met een elektrische tandenborstel.
- Stoken: met de juiste maat tandenstoker haal je veel tandplak en bacteriën weg en masseer je tegelijkertijd het tandvlees, waardoor het gezond blijft.
- Twee keer per jaar naar de tandarts voor controle.
- Gebitsreiniging door een mondhygiënist.
- Drink zo min mogelijk frisdrank en andere zure dranken. Ook light-dranken bevatten zuren die voor slijtage van het tandglazuur zorgen.
- Meld medicijngebruik altijd aan je tandarts of mondhygiënist.
- Maak bij een slechte adem dagelijks je tong schoon met een tongreiniger om de bacteriën op het achterste gedeelte van je tong te verwijderen.
- Wacht na het eten of drinken van zure dranken of voedingsmiddelen minimaal 30 minuten voordat je tandenpoetst.
- Stimuleer de aanmaak van beschermend speeksel door te kauwen op suikervrije kauwgum. Speeksel heeft een neutraliserende werking.
- Maak blaasjes of zweertjes in de mond niet kapot, dit verergert de klachten.
Je tandarts en/of mondhygiënist kunnen je verder persoonlijk advies geven over je je gebit en welke verdere voorzorgsmaatregelen je kunt nemen om klachten aan je mond of gebit tegen te gaan.
Bronnen en meer informatie:
https://centrumtandzorg.nl/nieuws/wereld-mondgezondsheidsdag
https://www.allesoverhetgebit.nl/alles-over-mondgezondheid/tips-voor-een-gezond-gebit/gezond-begint-in-de-mond
https://www.allesoverhetgebit.nl/alles-over-mondgezondheid/tips-voor-een-gezond-gebit/15-tips-voor-een-gezonde-mond
https://reumanederland.nl/nieuws/mond-biedt-schat-aan-informatie-over-gezondheid-en-ziekten-ook-reuma
https://www.reuma.nl/article/zorg-voor-je-gebit#