Wat we kunnen leren van andere culturen over leven met een beperking

In onze samenleving hebben mensen een verschillende kijk op personen met een chronische ziekte of beperking. Dit uit zich soms in negatieve vooroordelen. Mensen gaan er misschien van uit dat je helemaal niets kan en dat andere mensen je met alles moeten helpen. Ook denken mensen soms dat je wel een heel saai leven moet leiden. Uiteraard zijn zulke vooroordelen nergens op gebaseerd en kloppen ze niet. Toch kunnen dit soort perspectieven en de hieruit voortvloeiende vooroordelen heel vervelend zijn wanneer je deze in het dagelijkse leven tegenkomt. Maar wist je dat er ook verschillende culturen zijn die positief kijken naar het hebben van een chronische ziekte of een beperking? In dit artikel verken ik een aantal van deze perspectieven.

Gelijkwaardigheid

In hindoestaanse tradities geloven mensen dat de zielen van iedereen gelijkwaardig aan elkaar zijn, ongeacht hoe je lichaam werkt. Soms worden mensen met een beperking of een chronische ziekte zelfs gezien als bijzonder en heilig. Het idee is dat je bent wie je bent en dat het hierin niet uitmaakt of je een beperking hebt of niet. Anderen helpen is in deze cultuur ook zeer belangrijk.

Discipline en doorzettingsvermogen

In Japan hecht men veel waarde aan de gaman van een persoon. Dit staat voor volharding en innerlijke kracht. Het is binnen de Japanse cultuur voor mensen duidelijk dat het veel discipline en doorzettingsvermogen van je vraagt wanneer je leeft met een ziekte of een beperking. Deze eigenschappen worden zeer gewaardeerd in een persoon. 

De gemeenschap boven het individu

In inheemse culturen, zoals bij sommige Noord-Amerikaanse stammen, beschouwt men ziektes of het hebben van een beperking als een balans in de gemeenschap. Mensen zijn allemaal onderdeel van een geheel. Iedereen draagt zorg en ondersteuning bij binnen zijn of haar mogelijkheden en heeft eigen verantwoordelijkheden binnen de gemeenschap. Onderlinge verbondenheid staat hier centraal.

Ook bij veel Afrikaanse stammen wordt er meer waarde gehecht aan de gemeenschap dan aan het individu. Voor oudere mensen is er vaak veel respect, aangezien mensen ervan uit gaan dat zij veel wijsheid hebben over het leven. Dit geldt ook voor oudere mensen die een chronische ziekte of beperking hebben. 

Sociale gelijkheid

Wat dichter bij huis zien we dat Scandinavische landen, zoals Noorwegen, Denemarken en Zweden, hard werken om inclusie te verbeteren. Sociale gelijkheid ziet men als belangrijk. De gedachte is dat iedereen volledig moet kunnen deelnemen aan de samenleving, ongeacht of je een beperking of chronische ziekte hebt. Deze gedachte zie je ook terug in plannen van de overheid. Zo kijken ze naar hoe onderwijs, werk en openbaar vervoer zo toegankelijk mogelijk kunnen zijn,  zodat iedereen hier gebruik van kan maken. Daarbij worden mensen met een beperking minder vaak gezien als anders, maar juist als iets wat hoort bij de diversiteit van het leven.

Kortom, er zijn dus ook veel culturen die op een positieve manier kijken naar mensen met een chronische ziekte of een beperking. Dit doen ze allemaal op een eigen manier. Verbondenheid en onderdeel zijn van een gemeenschap zijn aspecten die bij al deze culturen een belangrijke rol lijken te spelen. Ook is het van belang dat iedereen zichzelf kan zijn en wordt het hebben van een beperking of ziekte gezien als onderdeel van de diversiteit binnen een samenleving. Deze perspectieven kunnen ons inspireren om inclusie en verbondenheid ook in onze eigen samenleving verder te versterken. 

Meer lezen van Karien? Klik hier.