Karien van WierenHet leven kan heel mooi, maar soms ook uitdagend zijn. Om verschillende redenen, zoals een depressie, een ingrijpende ervaring of een laag zelfbeeld, kan je te maken krijgen met sombere gevoelens en gedachten. Hierdoor kan het zijn dat je vastloopt in het dagelijks leven. Soms lukt het om zelf hieruit te komen, en soms heb je hier wat hulp bij nodig. Via een verwijzing van de huisarts kun je bijvoorbeeld een behandeling krijgen van de praktijkondersteuner van de huisarts (POH-GGZ) of van een psycholoog. In deze behandeling ga je aan de slag om je mentale gezondheid te verbeteren. Bij veel van dit soort behandelingen staat praten over jouw klachten centraal. Maar wist je dat er ook een ander soort behandeling bestaat, genaamd vaktherapie? In dit artikel vertel ik je hier meer over.
Wat is vaktherapie?
Bij vaktherapie staat voelen en ervaren centraal, in plaats van praten. Dit kan een voordeel zijn, omdat veel mensen het moeilijk vinden om over hun klachten te praten en om hiervoor de juiste woorden te vinden. Het kan dan gemakkelijker zijn om dit via een creatieve weg te uiten. Daarnaast kunnen er bij vaktherapie gevoelens en gedachten naar voren komen die niet zichtbaar worden tijdens gesprekken. Vaak zijn zowel een individuele behandeling als groepstherapie mogelijk. Dit laatste kan fijn en effectief werken, omdat je van elkaar kan leren en er voor elkaar kan zijn. Er zijn in totaal zes verschillende behandelingen die vallen onder de term vaktherapie.
Beeldende therapie
Bij deze behandeling ga je aan de slag met klei, verf of tekenmateriaal. Door actief met dit materiaal te werken kan zichtbaar worden hoe je omgaat met bepaalde lastige gevoelens, gedachten of situaties. Zo kan het bijvoorbeeld gemakkelijker worden om zicht te krijgen op bepaalde gevoelens wanneer je hier een tekening van maakt. Met behulp van de behandelaar ga je op zoek naar hoe je deze gevoelens of gedachten kunt ervaren en uiten.
Dramatherapie
Bij deze behandeling staan improvisatie en rollenspel centraal. Door dit te doen, oefen je hoe je met bepaalde situaties kunt omgaan. Ook kan je bijvoorbeeld via een rollenspel oefenen wat je kan zeggen in specifieke situaties die je lastig vindt. Stel je voor: je gaat vaak over je eigen grenzen heen en vindt het lastig om nee te zeggen wanneer je wordt meegevraagd naar een feest. Bij dramatherapie kun je experimenteren met wat voor jou de fijnste manier is om nee te zeggen en hoe de ander hierop kan reageren. Door dit tijdens de behandeling te oefenen, wordt het gemakkelijker om dit ook in het dagelijks leven te doen.
Muziektherapie
Bij muziektherapie ga je aan de slag met het bespelen van instrumenten en het luisteren naar muziek. Bij deze behandeling gaat het er niet om dat je goed een instrument leert bespelen. Het gaat erom dat je door middel van muziek bij je emoties komt. De uitspraak ‘muziek zegt meer dan woorden’ wordt niet voor niets vaak gebruikt. Voor sommige gevoelens zijn simpelweg geen woorden te vinden, maar misschien is er wel een liedje waarbij voor jou deze gevoelens tot uiting komen. Door hiermee aan de slag te gaan kan het makkelijker worden om deze gevoelens een plek te geven. Ook kan muziek maken energie geven en kan dit ervoor zorgen dat je gemakkelijker emoties uit.
Psychomotorische therapie
Hierbij werk je met behulp van sport en spel actief aan klachten. Door fysiek bezig te zijn, sta je stil bij gevoelens die er zijn, en is het bezig zijn ook meteen een uitlaatklep om deze gevoelens kwijt te kunnen. Hoe de opdrachten eruitzien is vaak afhankelijk van waar je aan wilt werken.
Bewegingstherapie
De naam zegt het al: bij deze behandeling ga je bewegen. Ook door te bewegen of te dansen kan het makkelijker zijn om bepaalde gevoelens te uiten. Daarbij wordt er ook aandacht besteed aan je houding, aangezien dit onbewust een effect kan hebben op hoe je je voelt. Bijvoorbeeld: als je gespannen bent bij een sociale gelegenheid, kan het zijn dat je jezelf automatisch klein maakt om niet op te vallen. Bij deze behandeling leer je welke houding je kunt aannemen om zelfverzekerder over te komen. Want het aannemen van een bepaalde houding zorgt er vaak voor dat je je onbewust ook anders gaat voelen. Uiteraard is het hierbij wel belangrijk dat jij je fijn voelt bij deze houding. Samen met de behandelaar zoek je uit wat voor jou werkt. Verder is het bij bewegingstherapie vaak mogelijk om met ademhalingsoefeningen aan de slag te gaan, om zo stress te verminderen. Daarbij kan je door middel van sport en spel jouw (fysieke) grenzen leren kennen.
Speltherapie
Deze behandeling wordt voornamelijk aan kinderen gegeven. Kinderen leren door middel van spelen hun gevoelens te uiten. Zo kan een kind dat gepest wordt, door een situatie na te spelen met Playmobil, leren op welke manieren hij of zij het beste kan reageren. Deze spelvorm maakt het gemakkelijker om over dit soort situaties te praten. Aangezien het voor kinderen nog extra moeilijk kan zijn om bepaalde situaties te verwoorden, kan dit een fijne manier zijn.
Kortom, er zijn veel verschillende soorten vaktherapie. Spreekt een behandeling je aan? Dan is het goed om te weten dat deze vorm van behandeling in de meeste gevallen vergoed wordt door de verzekeraar, als je een verwijzing hebt van de huisarts. Een tip is om goed te overleggen met je zorgverzekeringsmaatschappij om inzicht te krijgen in wat de mogelijkheden zijn op dit gebied. Bij sommige revalidatiecentra is het ook mogelijk om vaktherapie te krijgen. Het kan dus zeker de moeite waard zijn om hiernaar te informeren!