Janet BouwmeesterEen Grote Vriendschap is vaak een van de intiemste relaties die iemand heeft. Een echte vriend weet je ergste dingen en is toch gebleven. In een diepe vriendschap heeft een vriend je zien groeien en veranderen en je verhalen keer op keer aangehoord. Mensen worden gevormd door de mensen om hun heen van wie ze houden. Vrienden beïnvloeden onze smaak en onze geestesgesteldheid. Op de lange termijn beïnvloeden ze ook hoe we ons geld uitgeven en onze politieke voorkeuren. Aminatou Sow en Ann Friedmann zijn twee Amerikaanse dertigers die een boek schreven over hun vriendschap, Big Friendship. Hierin geven ze tips voor Grote Vriendschappen, maar delen ze ook de ups en downs van hun vriendschapsrelatie.
Gossip Girl
Ruim tien jaar geleden ontmoeten Aminatou en Ann elkaar op een Gossip Girl (tv-serie) tv-avond bij een gezamenlijke vriendin. Een paar jaar later woonden ze beide aan verschillende kanten van de Verenigde Staten en startten ze de populaire podcast Call Your Girlfriend. Daaruit vloeide het boek over hun eigen vriendschap voort.
Investeren in vriendschap
Onze vroegste vriendschappen worden meestal gevormd binnen familie, school en werk. Als mensen tussen de 30 en 50 jaar oud zijn, besteden ze de minste aandacht aan vriendschappen vanwege partner, gezin en/of een veeleisende baan. We hebben dan de neiging meer te focussen op de mensen die we al kennen. Met vrienden afspreken is een luxe. Je moet er zelf voor kiezen te investeren en de relatie actief houden. Daar zijn drie dingen voor nodig:
- Gezamenlijke rituelen zijn ervaringen die je samen creëert. Je kunt bijvoorbeeld de verjaardag van je vriendschap vieren of een jaarlijks uitje plannen.
- Bevestigen van een vriendschap is zelfs bij de meest nauwe vriendschappen nodig. Dat kan door te laten weten dat je graag deel uitmaakt van de toekomst van de ander.
- Openheid tegenover elkaar is noodzaak. Praat over wat je voelt, wat je ervaart en wat je nodig hebt als de vriendschap waardevol voor je is.
Initiatief tonen
In nieuwe vriendschappen moet je regelmatig investeren. Aminatou en Ann nemen zelf graag initiatief om dates met vrienden te plannen. Ze hebben een hekel aan mensen die klagen dat ze nooit ergens voor uitgenodigd worden, maar zelf nooit iemand uitnodigen. Je kunt bijvoorbeeld besluiten op wekelijkse basis iets samen te doen, zoals een sportieve activiteit of een vaste filmkijkdag. Vrienden die bij elkaar betrokken zijn, hebben de wens betrokken te zijn in elkaars dagelijks leven. Daarnaast vormen vrienden ook een stabiele basis voor elkaar. Dat betekent dat je elkaar toestaat andere vriendschappen, romantische relaties en nieuwe banen te ontdekken: alles wat nieuw en eng is, maar wel positief en waarbij je als je over je schouder kijkt weet dat je vriend er voor je is. Wanneer iets fout gaat voor de een, is de ander daar om hulp en steun te bieden.
Stretchen voor elkaar
Vriendschappen veranderen door de tijd omdat mensen veranderen. Die veranderingen hoeven geen probleem te zijn als beide vrienden bereid zijn te stretchen (meerekken) met de vriendschap. Een kleine stretch kan zijn dat je accepteert dat je vriend altijd te laat komt. Een iets grotere stretch is dat de een de ander vaker opzoekt dan de ander dat kan. De grootste stretches zijn ver uit elkaar wonen, ouderschap of (chronische) ziekte. Beide vrienden moeten zich aanpassen aan een nieuwe situatie. Dat kost tijd en inspanning. Gezonde vriendschappen stretchen in beide richtingen. Soms voelt dat goed, en soms niet. De stretch hoeft niet altijd gelijk op te gaan, maar uiteindelijk moet het zich wel uitbalanceren om de vriendschap te behouden. Als een stretch een verrekking wordt, bijvoorbeeld wanneer een van de twee zich veel meer en steeds maar aan moet passen, dan loopt de vriendschap gevaar. Wanneer je in een stretchperiode zit, dan is het heel belangrijk open te zijn naar elkaar en te delen wat je voelt en ervaart.
Vriendschapsbreuk
Mensen zijn veel meer gewend te stretchen voor een romantische relatie of voor familiebanden en vaak niet voor vriendschap. Wanneer een vriendschap lastig wordt, is het heel sociaal acceptabel dat je dan de vriendschap gewoon dood laat bloeden ook al ben je jarenlang een intiem deel van elkaars leven geweest. Veel vriendschappen overleven grote levenstransities niet, omdat mensen vergeten dat ze constant veranderen. Het einde van een vriendschap kan een diep gat achterlaten. Je blijft achter met de vraag wat je verkeerd hebt gedaan. Omdat de situatie vaak omringd is met schaamte (je bent aan de kant gezet) en verwarring (waarom is dit gebeurd) is het lastig om erover te praten met mensen. Maar dit is tegelijk ook de schoonheid van een Grote Vriendschap aangaan: je neemt een emotioneel risico, veel groter dan in een romantische relatie, want er zijn veel minder regels om je door de moeilijke tijden te gidsen in vriendschap. Er zijn geen rituelen om je te helpen helen en door te gaan met je leven als de vriendschap kapotgaat. En dat kan de hartenpijn extra intens maken.
Relatietherapie voor vrienden
Na zes jaar vriendschap kwamen Aminatou en Ann in een lastige vriendschapsperiode terecht. Ver uit elkaar wonen, de plotselinge chronische ziekte van Aminatou en het ineens hebben van een gezamenlijk eigen bedrijf hadden hun tol geëist. De dames waren per ongeluk steeds minder met elkaar gaan communiceren en gebruikten elkaar niet meer als klankbord. Nadat ze hadden bedacht dat het zou helpen als ze elkaar vaker in het echt zagen en dat toch niet het gewenste effect had, besloten ze in relatietherapie te gaan. Vreemd voor een vriendschap, maar het werkte wel. De therapie zorgde ervoor dat er weer echt contact was. Vooral de zin: “Wat ik denk dat ik jou hoor zeggen is…” was eye-opening voor de kwaliteit van de vriendschap. Het is enorm krachtig om je eigen gedachten terug te horen uit de mond van de ander, zegt Aminatou. Daarnaast moesten ze hun idee van ‘wij zijn hetzelfde’ grotendeels loslaten en erkennen dat ze niet hetzelfde zijn. Veel belangrijke dingen zoals behoeften en verwachtingen, maar ook favoriete manieren van omgaan met mensen hadden ze nooit met elkaar besproken. Ze hadden zoveel aannames over elkaar gemaakt en die begonnen hen op te breken. Ze besloten daarmee te stoppen en te kiezen voor goede communicatie.
In Big Friendship maken twee mensen een bewuste beslissing steeds maar weer naar elkaar toe te stretchen. Dat kan soms moeilijk zijn, maar die uitdaging willen ze aangaan. Ze zien in dat aanpassen onlosmakelijk bij het leven hoort. En als ze beiden terugkijken, dan zien ze dat het de uitdagingen waren en niet de comfortabele momenten die ze sterker, wijzer en veel veerkrachtiger hebben gemaakt. Alles in het leven is iets minder moeilijk als je een goede vriend aan je zijde hebt.
Klik hier om meer over relaties te lezen.