Janet BouwmeesterDe behoefte om aangeraakt te worden is voor een mens even essentieel als voedsel en zuurstof. Aanrakingen als eerste levensbehoefte hebben we al sinds we als baby aan de borst van onze moeder dronken. We voelden ons daardoor goed en geborgen. De eerste hechting is fysiek, onze eerste ontmoeting met de wereld is lijflijk. Daarin vonden we troost, warmte, voeding en veiligheid. Dat gevoel blijft bij aanrakingen levenslang bestaan. Of het nou een knuffel is, een zoen, een hand op je schouder of een massage, zonder deze aanraking kunnen we ons neerslachtig en lusteloos gaan voelen. Niet voldoende aangeraakt worden, kan ons functioneren negatief beïnvloeden.
Knuffel- en gelukshormonen
Verlangen naar fysiek contact noemt je ook wel huidhonger. Gemma Boormans & Esther Cohen schreven er een boek over met deze titel. Fysiek contact is een erkenning van je bestaan, zeggen ze. Van jongs af weet je bij aanraking: ik doe ertoe. Aangeraakt worden, strelen, doet ook iets met ons geluksgevoel. Je voelt je lijf, je voelt dat je bestaat. Wanneer je wordt aangeraakt, komen er een aantal stoffen vrij. Dat zijn onder andere de hormonen oxytocine, dopamine en endorfine. Bij huidcontact daalt het stresshormoon cortisol en stijgt oxytocine dat ook wel het knuffelhormoon wordt genoemd. Het geeft je niet alleen een ontspannen, veilig en vertrouwd gevoel, maar zorgt er tegelijk voor dat stress en angst verminderen. Je bloeddruk daalt, pijn wordt minder en je spijsverbetering verbetert. Dopamine en endorfine zijn beide gelukshormonen. Die zorgen voor een fijn gevoel. Daardoor kun je beter omgaan met moeilijkheden en voel je je gelukkiger. Dat klinkt zalig toch?
Meer knuffelwinst voor vrouwen
Interessant om te weten is dat vrouwen meer uit knuffelen halen dat mannen. De Ruhr Universiteit in Bochum (Duitsland) analyseerde 76 koppels in romantische relaties. Hen werd gevraagd kort met elkaar te knuffelen voordat ze deelnamen aan een test die hun stressniveau zou verhogen. De vrouwen die hun partners knuffelden hadden een lager stressniveau dan de vrouwen die dat niet hadden gedaan. Bij de mannen werd er geen verschil gemeten. Daaruit maakten de onderzoekers op dat voor vrouwen zelf een korte knuffel al bij kan dragen aan minder stress bij een lastige gebeurtenis.
Huidhonger
Niet iedereen wordt zoveel aangeraakt of geknuffeld als die zou willen, omdat je single bent, vanwege kwetsbaarheid voor virussen of om een andere reden. De schrijvers adviseren dat hardop te benoemen. Alleen al het onder woorden brengen, kan je pijn hierover verminderen. Ze willen graag dat huidhonger genormaliseerd wordt en hopen dat corona hierin misschien wel een positieve rol gaat spelen. Veel meer mensen kregen toen ongewenst te maken met een ongestilde behoefte aan aanraking. Als je alleen bent, kun je af en toe een familielid of een goede vriend of vriendin vragen je te knuffelen, iemand die dat ook fijn vindt met jou. Neem er bewust de tijd voor om elkaar eens een beetje langer en steviger vast te houden. Andere dingen die fijn kunnen voelen, zijn een huisdier knuffelen, een kussen op je schoot leggen, een massage boeken bij een masseur of naar een kapper of schoonheidsspecialiste gaan om jezelf lekker te verwennen. Beweging zoals dansen, wandelen en de wind in je haren voelen, kunnen ook aangenaam zijn.
Zacht zijn voor jezelf en je lijf
Soms kun je huidhonger niet oplossen. Dan moet je de situatie accepteren en leren verdragen. Een tip is om dan zacht met jezelf en je lijf om te gaan en de verbinding op andere manieren te voelen. Je kunt zelf je voeten masseren, een lang bad nemen, of jezelf een knuffel geven. Dat soort kleine dingen kunnen al verschil maken. Kirstin Neff, die veel onderzoek doet naar zelfcompassie, raadt ook aan regelmatig een hand op je hart te leggen, op je andere hand of jezelf zacht te strelen, bijvoorbeeld over je onderarm. Daarmee geef je jezelf de boodschap dat je goed voor jezelf zorgt en vaak werkt het troostend.
Meer informatie:
- Huidhonger – Gemma Boormans & Esther Cohen. Uitgeverij De Arbeiderspers, 2020
- Werkboek Mindful Zelfcompassie – Kristin Neff & Christopher Germer, Uitgeverij Nieuwezijds B.V., 2019
- https://www.onvz.nl/gidsingezondheid/fysiekgezond/huidhonger-waarom-is-aanraking-belangrijk
- https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0956797614559284
- https://journals.lww.com/hnpjournal/pages/articleviewer.aspx?year=2004&issue=05000&article=00006&type=abstract
Meer lezen? Klik hier.