Muziek is voor veel mensen een goede uitlaatklep. Het kan een manier zijn om de dag te verwerken of om even tot rust te komen. Naast het luisteren heeft het zelf maken van muziek ook verschillende voordelen. Dit is bijvoorbeeld goed voor het geheugen, het leert je snel de aandacht te verplaatsen en je verbetert ook nog je ritmegevoel. Wanneer je een lichamelijke beperking of chronische ziekte hebt, kan het echter een grotere uitdaging zijn om een instrument te bespelen. Motoriek, houding of longvolume kunnen het ingewikkelder maken. Maar het is zeker mogelijk! In dit artikel vertel ik over mijn ervaringen met het bespelen van een instrument. Daarnaast beschrijf ik de mogelijkheden die er zijn voor het spelen van een muziekinstrument wanneer je lichaam niet helemaal meewerkt.
De zoektocht naar een passend instrument
Van kleins af aan wilde ik graag een muziekinstrument leren bespelen. Ik had mijn oog op de gitaar laten vallen. Tijdens een oriënterende muziekles met een muziektherapeut werd duidelijk dat de gitaar niet het juiste instrument voor mij was. Door spasmes is de fijne motoriek in mijn handen niet zoals het zou moeten zijn. Dit maakte de grepen van de gitaar ingewikkeld. In het begin was dit een teleurstelling. Maar we zochten meteen verder naar een instrument dat ik wel kon bespelen. Na wat uitgeprobeerd te hebben kwam de muziektherapeut met een instrument dat voor mij nog onbekend was, de harp. Meteen was ik onder de indruk van het grote instrument. Tijdens het spelen merkte ik al snel dat het voor mijn handen gemakkelijker was om te wisselen tussen snaren. De gitaar was uit mijn gedachten verdwenen.
Heel veel oefenen
Een aantal maanden later begon ik met harplessen. Gelukkig zag de docente het helemaal zitten om mij les te geven en ging zij de uitdaging aan. Toen ik begon had ik niet veel aan mijn linkerhand aangezien deze door spasticiteit bijna altijd krampachtig in een vuist zat. Na veel lessen, thuis oefenen en veel geduld zagen we mijn linkerhand langzaam tot leven komen. Steeds gemakkelijker kon ik mijn hand uit die vuist krijgen en het lukte uiteindelijk ook om met deze hand harp te spelen. Waarschijnlijk heb ik door het vele oefenen mijn hersenen en spieren zo getraind dat mijn handen de juiste bewegingen konden maken. Naast dat het spelen mij steeds beter afging, merkte ik ook in het dagelijkse leven dat mijn fijne motoriek erop vooruit was gegaan. Dingen oppakken, mijn brood smeren, hiervoor kon ik nu ook mijn linkerhand gebruiken. De reden dat ik met harp spelen begon was omdat ik het leuk vond om muziek te maken, maar dit was natuurlijk een fijne bijkomstigheid. Ik heb in totaal acht jaren met veel plezier harp gespeeld.
Mijn harpdocente heeft een groot aandeel gehad in het plezier dat ik heb beleefd aan harpspelen. Ze paste de lessen aan op mijn mogelijkheden en ontwikkelde oefeningen voor mijn motoriek die ik thuis kon uitvoeren. Ook was zij zeer enthousiast wanneer mijn motoriek verbeterde. Er werden daarbij verschillende hulpmiddelen ingezet om mij te kunnen laten harpspelen. Zo is er een speciale standaard gemaakt waarin ik de harp kon plaatsen. Op deze manier viel de harp niet om wanneer ik tijdens het spelen de balans wat kwijtraakte.
Er is veel mogelijk
Door mijn ervaring met de harp ben ik gaan inzien dat het zeker mogelijk is om een instrument te bespelen wanneer je een lichamelijke beperking hebt. Het vraagt misschien om wat extra aanpassingen en wat meer geduld, maar het kan! Het is bijvoorbeeld mogelijk om een muziekinstrument aan te passen naar jouw wensen. Zo kan stichting My Breath My Music bijvoorbeeld een elektronisch muziekinstrument, een blaasinstrument, een piano of een gitaar aanpassen. Zo kun je bijvoorbeeld een fluit bespelen met één hand. Ook bestaat er een speciale fluit waarop gespeeld kan worden met minder longvolume. My Breath My Music heeft ook een saxofoon ontwikkeld waarbij het onder andere mogelijk is om met één hand te spelen. Daarbij hebben zij een gitaar die met een hendel te bespelen is. Op deze manier heb je geen last van ingewikkelde grepen. Voor meer instrumenten kan je een kijkje nemen op de website van My Breath My Music. De aangepaste instrumenten kun je huren. Daarnaast biedt deze stichting ook muzieklessen aan, deze zijn ook online te volgen. Veel muziekscholen hebben ook dagen waar je verschillende instrumenten kan uitproberen, om te onderzoeken welk instrument goed bij jou past. Het kan helpen om met verschillende muziekdocenten in gesprek te gaan en de mogelijkheden te bespreken.
Go for it!
Kortom, het is zeker mogelijk om een muziekinstrument te spelen wanneer je een beperking hebt. Dus mocht dit nog op jouw do-lijstje staan, onderzoek dan welk instrument bij je past en go for it. Wie weet speel jij straks de sterren van de hemel!
Meer informatie over het spelen van een muziekinstrument?
– mybreathmymusic.com
– weekvandetoegankelijkheid.nl
Lees hier over de gezondheidsvoordelen van zingen.