Ilona van Royen
Er is een grote behoefte aan mentale ondersteuning voor langdurig zieken. Dit weten wij zelf al langer natuurlijk. Dit zien psychiaters en psychologen momenteel ook dagelijks in hun praktijk. Zij worden overstelpt met vragen. We worden behandeld door artsen die primair gericht zijn op de lichamelijke aspecten van onze aandoening. Terwijl we allemaal weten dat wij ook een groot risico lopen om mentale problemen, zoals depressie, sociale isolatie of angst te ontwikkelen. Beginnende psychische klachten zijn hierdoor niet altijd goed in beeld en sudderen door, totdat ze ernstig worden en behandeling vereisen. We zouden in de maatschappij systematisch mensen handvaten voor mentale ondersteuning moeten aanreiken om grotere mentale problemen te voorkomen. Denk aan lessen op school over hoe je depressie of angst herkent. Daarom schreef ik mijn boek ‘Ik ben onzichtbaar ziek’. Ook voor mensen die niet graag lezen, zocht ik tijdens het schrijven van dit artikel naar oplossingen.
De ‘Grow It!’ app
is gratis te downloaden in de Android en Apple store. De app is gericht op jongeren met een chronische ziekte. De app bevat een dagboek waarin de kinderen en jongeren bijhouden hoe ze zich voelen. Ook krijgen ze dagelijks een uitdaging voorgeschoteld, waarmee ze punten kunnen verdienen. Die uitdagingen kunnen van alles zijn, van ‘geef iemand een complimentje’, tot ‘ga naar buiten en maak een foto van een kip’. De opdrachten dagen uit tot het inzetten van diverse oplossingen (copingstrategieën), zoals fysieke activiteit of het delen van emoties. De ervaring die jongeren hiermee spelenderwijs opdoen, brengt een andere manier van denken op gang.
De inzichten die dit oplevert zijn context-specifiek. Dat betekent dat de gemeten emoties worden gekoppeld aan gemeten slaap, locatie, ziekteparameters en uitgevoerde opdrachten. Hiermee krijgen jongeren een goed inzicht in het effect van hun gedrag en hun omgeving op hun gevoel. Met elke uitgevoerde uitdaging verdienen ze punten waarmee ze – samen met andere geanonimiseerde gebruikers- een boom laten groeien.
Het leuke aan deze app is dat hij ook gebruikt wordt in het Sophia Kinderziekenhuis in Rotterdam door kinderen en jongeren die in behandeling zijn bij maag-, lever-, darmartsen, reumatologen, cardiologen en longartsen. Deze specialisten gaven recent aan behoefte te hebben aan het in kaart brengen van psychosociale klachten van hun patiënten. Met andere woorden: wàt maken zij mentaal door en waar hebben zij het meest last van?
We lopen de hele dag rond met een apparaat waarop we makkelijk zijn te bereiken. Laten we die smartphones inzetten om mensen laagdrempelig te ondersteunen bij hun mentale gezondheid
De PROfeel app
Een andere interessante app is PROfeel, ontwikkeld door het Wilhelmina Kinderziekenhuis/Universitair Medisch Centrum Utrecht, in samenwerking met het eHealth Citrienprogramma van de NFU. Deze app zit nog in een onderzoeksfase. In een eerdere pilotfase is de app al gebruikt en geëvalueerd door tieners met kanker, taaislijmziekte of een auto-immuunziekte om inzicht te krijgen in pijn- en vermoeidheidsklachten.
Via de ‘Catch my pain’ app
Hierin vul je als chronisch zieke (meerdere keren) per dag in waar je last van hebt en wat de intensiteit is. Op die manier krijg je inzicht in het dagelijkse verloop van je klachten en hoe ze in de loop der tijd verlopen. Je krijgt ook inzicht waar je klachten eventueel aan gekoppeld zijn. Word je moe als je teveel verschillende dingen op een dag plant, of word jij juist moe als je te weinig doet?
Dat er aandacht nodig is voor de mentale kant van chronisch ziek zijn – maar ook voor alle mensen los van ziekte- is wel duidelijk
TracknShare app (alleen via iOS)
Via deze app kun je veel gezondheidsgegevens bijhouden, bijvoorbeeld hoe je je voelt, of je pijn hebt, hoe je hebt geslapen, of je stress ervaart, hoe lang je bewogen/gesport hebt en of je medicatie genomen hebt en zelfs hoe het weer is. Het laatste kan ook van invloed zijn op hoeveel pijn je hebt. Het doel van de app is linken leggen en leren waar je bijvoorbeeld het meest moe door wordt of wanneer er precies opvlammingen komen. Want ook al komen opvlammingen plotseling op, er zijn vaak uitlokkende factoren aanwezig die we persoonlijk zouden kunnen vermijden. Zo is bij mij een uitlokkende factor altijd alcohol en lang opblijven geweest. Daarom drink ik geen alcohol meer en ga ik steeds vroeg slapen. Zo voel ik mij het best.
Klik hier als je meer over mentale ondersteuning wilt lezen.