Altruïsme: een goede daad doet je goed

Heb jij ook wel eens gemerkt hoe fijn het voelt om iets voor een ander te kunnen betekenen? Of om iemand zomaar een cadeautje te geven ‘omdat het kan’. Of iemand onverwacht te trakteren? Altruïsme zorgt ervoor dat we ons goed voelen over onszelf, zelfverzekerder en meer verbonden. Maar altruïsme heeft nog meer voordelen, ook voor je gezondheid. En het hoeft helemaal niet ingewikkeld of zwaar te zijn. Ook als je zelf, bijvoorbeeld door chronische ziekte, niet zoveel kunt, is er een goede daad die je kun verrichten, zoals een keer ‘echt’ naar iemand luisteren. Wat altruïsme is en welke goede daden je kunt verrichten, zocht ik voor je uit.

Vrijwillig een goede daad verrichten voor een ander dat noemen we altruïsme. Het is een mooi woord voor vrijgevigheid. Op een onbaatzuchtige manier doe je iets voor een ander. Je eigen ik (of je eigenbelang) verdwijnt even uit beeld en het draait nu helemaal om de ander, je medemens. Dit kan toevallig op je pad komen, maar je kunt ook zelf op zoek naar een ‘random act of kindness’, een goede daad die jij kunt verrichten. Altruïsme is een persoonlijke kwaliteit die je al van nature kunt bezitten, maar je kunt het ook ontwikkelen. Er is gebleken dat dankbaarheid ervaren mensen kan aanzetten tot een altruïstischer leven: mensen die ontvangen, zijn sneller geneigd te geven. Altruïsme maakt mensen volgens onderzoek gelukkiger (de zogenaamde ‘geversboost’) en het werkt stressverlagend. Verder geeft het een hogere levensvoldoening en meer positieve emoties. Daarnaast werkt altruïsme ook nog aanstekelijk: mensen die iets hebben ontvangen van een ander zijn eerder geneigd zelf daarna ook iets te geven of een goede daad voor een ander te verrichten.

Connectie met dankbaarheid

Altruïsme kan dus worden bevorderd door dankbaarheid. De afgelopen 20 jaar was dankbaarheid het paradepaardje van de positieve psychologie. Er verschenen onder andere dankbaarheidsdagboeken en -apps. Beroemdheden als Oprah vertelden hoe ze veel te danken hadden aan dagelijkse dankbaarheid (als je dankbaar bent, trek je kennelijk ook meer moois aan volgens manifestatiegoeroes). Het zou je stress verlagen, gelukkiger maken en vriendschappen verbeteren. Dankbaarheid is niet alleen een kwaliteit maar ook een gevoel dat je ervaart. Door dankbaarheid te ervaren en te benoemen, via een journal of door bedankbriefjes te schrijven, kun je je dankbaarheid verder ontwikkelen richting altruïsme, las ik in een artikel op website Vox.

Bestaat zuiver altruïsme?

Volgens sommige mensen bestaat zuiver altruïsme niet. Zij hebben een negatiever mensbeeld en stellen dat mensen altijd vanuit een egoïstisch oogpunt handelen: op de een of andere manier zouden we altijd baat hebben bij onze goede daad. We houden er namelijk op z’n minst een goed gevoel aan over of de neiging tot wederkerigheid van onze goede daad. Maar mensen zijn juist van nature geneigd te helpen, samen te werken en te zorgen, zegt onderzoeker Richard Ryan. Uit onderzoek van hem met enkele collega’s kwam dat onbaatzuchtigheid leidt tot een autonoom, competent en verbonden gevoel. Dat maakt ons gelukkiger. Dit effect treedt wel alléén maar op als we altruïstisch zijn vanuit onbaatzuchtig oogpunt en dus niks terugverwachten na onze goede daad.

Altruïsme voor een betere (mentale) gezondheid

In 2010 kwam het boek ‘29 geschenken: hoe een maand lang geven je leven kan veranderen’ uit. Het is geschreven door Cami Walker die leeft met MS. Walker raakte depressief nadat ze door haar ziekte in het ziekenhuis belandde. Ze kreeg een bijzonder recept van een Afrikaanse arts: geef 29 dagen lang aan anderen. Dat deed ze op heel simpele manieren: iemand wat kleingeld geven, een belletje naar iemand, een glimlach. Zowel haar mentale gezondheid als haar geluk groeiden enorm. De gebaren hoeven niet groots te zijn. Kleine daden maken al verschil. Dus begin gewoon.

Tips voor enkele ‘Random acts of kindness’

Luister eens echt naar iemand in plaats van meteen te reageren en zelf het woord weer te nemen
Koop eens een bloemetje voor iemand van wie je denkt dat die wel opgevrolijkt kan worden
Geef een naaste of collega een compliment door bijvoorbeeld een post-it te schrijven en op hun computer of op de spiegel te plakken
Ga een middag in de week spelletjes doen of koffiedrinken in het verzorgingstehuis om de hoek
Schrijf een mooie kaart voor iemand
Koop eens niet nog een item dat je niet nodig hebt, maar besteed dat geld aan een goed doel
Schrijf een positieve review over een winkel of restaurant, over hoe fijn het is dat ze zo rolstoelvriendelijk zijn
Of laat positieve feedback achter voor iemand op social media
Maak een gepersonaliseerde playlist voor iemand op Spotify
Breng iemand die ziek of moe is, eens een lekkere maaltijd.

Bronnen:

Tagsaltruïsme dankbaarheid